Сыбайлас жемқорлық қоғам мен экономиканың орнықты дамуы үшін аса маңызды қатерлердің бірі болып табылады. Қазақстан Республикасы, көптеген басқа елдер сияқты, осы проблемаға тап болды және бүгінгі күні оның алдын алу және сыбайлас жемқорлық қылмыстарының деңгейін төмендету үшін түрлі шаралар қабылдануда. Бұл мақалада біз Қазақстандағы сыбайлас жемқорлықтың алдын алудың негізгі бағыттары мен тетіктерін қарастырамыз.

Соңғы жылдары Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске бағытталған бірқатар заңнамалық актілер қабылданды. Негізгі құжаттардың бірі сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі негізгі қағидаттар мен шараларды айқындайтын сыбайлас жемқорлыққа қарсы заң болды. Сыбайлас жемқорлық қылмыстары үшін жауапкершілікті қатаңдату, сондай-ақ ақпарат берушілерді қорғау тетіктерін енгізу маңызды элемент болды, бұл азаматтарға сыбайлас жемқорлық фактілері туралы хабарлауға мүмкіндік береді.

Қазақстанда Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі сияқты мамандандырылған сыбайлас жемқорлыққа қарсы органдар құрылды. Бұл ұйымдар сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты қалыптастыруда, тергеу жүргізуде, сондай-ақ халық арасында білім беру қызметінде шешуші рөл атқарады. Айта кету керек, бұл мемлекеттер сыбайлас жемқорлық әрекеттерінің алдын алу үшін де, белсенді жолын кесу үшін де жұмыс істейді.

Мемлекеттік институттардың ашықтығы және олардың жұмысының ашықтығы сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендетудің маңызды шарттары болып табылады. Қазақстанда азаматтарға мемлекеттік қызметтер мен бюджет шығыстары туралы ақпарат алуға мүмкіндік беретін электрондық сервистерді енгізу сияқты түрлі бастамалар іске асырылуда. Бұл шаралар азаматтардың мемлекеттік органдарға деген сенімін арттыруға және сыбайлас жемқорлық мүмкіндіктерін төмендетуге ықпал етеді.

Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу білім беруден басталады. Қазақстандағы көптеген оқу орындарында Сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім беру бағдарламалары енгізілуде, олар жас азаматтарда сыбайлас жемқорлыққа қарсы құндылықтарды қалыптастыруға көмектеседі. Сонымен қатар, сыбайлас жемқорлықтың салдары мен оның алдын алудың маңыздылығы туралы халықты ақпараттандыруға бағытталған түрлі қоғамдық науқандар мен дәрістер өткізіледі.

Азаматтық қоғамды сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес процестеріне белсенді тарту — табыстың негізгі факторларының бірі. КЕҰ және түрлі қоғамдық қозғалыстар мемлекеттік органдардың жұмысына мониторинг жүргізуге, олардың тиімділігіне зерттеулер мен бағалау жүргізуге белсенді қатысады.

Қазақстандағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің перспективалары басқару жүйесін жақсартуға, ашықтықты арттыруға және азаматтарды шешім қабылдау процестеріне тартуға бағытталған кешенді шараларды одан әрі іске асыруға байланысты болады. Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу-бұл мемлекет, азаматтық қоғам және әрбір жеке азаматтың күш-жігерін талап ететін көп қырлы және күрделі процесс.

Осы проблеманың маңыздылығын түсіне отырып, тұрақты және әділ қоғамның кепілі болып табылатын сыбайлас жемқорлық көріністеріне қарсы күрес жөніндегі шаралардың тиімді жүйесін құру бойынша жұмысты жалғастыруда.

Б. Аканов,

Ақтас кентінің әкімі